Τουρκικό πολιτικό Ισλάμ και προεδρικό σύστημα: Μια μελλοντική συζήτηση

Εκδόσεις Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας, 2014. — 22 σ.Το κείμενο αυτό στοχεύει να εξετάσει τις σημερινές αντιπαραθέσεις στην Τουρκία γύρω από το θέμα της αλλαγής του Συντάγματος, μέσα από μια σύντομη ιστορική αναδρομή και με επίκεντρο το ιδεολογικό υπόβαθρο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi – ΑΚΡ). Το θέμα της συνταγματικής αλλαγής δεν είναι άγνωστο στην τουρκική πολιτική πραγματικότητα. Εμφανίζεται και
εντείνεται αναλόγως των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, καθώς και των διεθνών συγκυριών. Έστω και αν η επικαιρότητα στην Τουρκία σήμερα επικεντρώνεται σε άλλα θέματα με κορυφαίο αυτό των επικείμενων προεδρικών εκλογών του Αυγούστου 2014, το ζήτημα της αλλαγής του Συντάγματος και της υιοθέτησης του προεδρικού (ή ημιπροεδρικού) συστήματος, αναμένεται ότι θα επανέλθει εντονότερα στο προσκήνιο
στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα μέχρι και τις γενικές εκλογές του 2015. Εξάλλου, το ΑΚΡ δεν έκρυψε ποτέ το στόχο του για αλλαγή του
Συντάγματος και υιοθέτηση του Προεδρικού συστήματος, μια προοπτική που εάν υλοποιηθεί τότε θα αλλάξει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο την Τουρκία, αλλά και ολόκληρη την περιοχή. Υπό αυτή την έννοια, η συγκεκριμένη συζήτηση έχει στρατηγική σημασία εφόσον σε μεγάλο βαθμό θα καθορίσει και τους μελλοντικούς προσανατολισμούς της Τουρκίας. Με αυτά τα δεδομένα το κείμενο επιδιώκει να εξετάσει το αίτημα του ΑΚΡ για ένα νέο Σύνταγμα και για την εισαγωγή του Προεδρικού ή ημιπροεδρικού συστήματος, μέσα από το γενικότερο πλαίσιο της πορείας καθιέρωσης του κόμματος στην εξουσία, καθώς και μέσα από την ιδεολογική συνέχεια που παρουσιάζει με το παραδοσιακό ισλαμικό Κίνημα Εθνικής Άποψης (Milli Görüş Hareketi). Τόσο η αλλαγή του Συντάγματος, όσο και η ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας σε ένα Προεδρικό σύστημα, φαίνεται να αποτελούν διαχρονικά αιτήματα του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ, τα οποία σήμερα εκσυγχρονίζονται και αναπαράγονται σε ένα νέο πλαίσιο από το κόμμα του Έρντογαν (Erdoğan). Τέλος, το κείμενο ασχολείται σε συντομία με την ταύτιση των εξελίξεων που αφορούν στο νέο Σύνταγμα με την πορεία επίλυσης του Κουρδικού προβλήματος.